Beş Ayin… Bir Ney… Bir Tarih… Bir Ömür…

Neyzen Aziz Şenol Filiz’in ‘Beş Âyin’ adını verdiği albümü Kalan Müzik etiketiyle yayınlandı. Beş CD’lik albümde, en eski Mevlevi âyinlerinden biri olan ve bestecisi bilinmeyen Pençgâh Âyin, Derviş Mustafa Dede’nin Bayâtî Âyin’i, Dede Efendi’nin Sabâbûselik ve Şevkutarâb âyinleri ile Hüseyin Fahreddin Dede’nin Acemaşiran Âyin’i bulunuyor.

Beş Ayin… Bir Ney… Bir Tarih… Bir Ömür….

TASAVVUF ve Türk Klasik Müziğimizin en seçkin enstrümanlarından biri olan ney için özel bir albüm yayınlandı. Neyzen Aziz Şenol Filiz’in ‘Beş Âyin’ adını verdiği albümü Kalan Müzik etiketiyle yayınlandı. Beş CD’lik albümde, en eski Mevlevi âyinlerinden biri olan ve bestecisi bilinmeyen Pençgâh Âyin, Derviş Mustafa Dede’nin Bayâtî Âyin’i, Dede Efendi’nin Sabâbûselik ve Şevkutarâb âyinleri ile Hüseyin Fahreddin Dede’nin Acemaşiran Âyin’i bulunuyor. Beş CD’nin her biri tek tek alınabileceği gibi tamamı bir arada ve bütün notaların kaydedildiği 6’ncı CD ile 90 sayfalık ney, Mevlâna’nın hayatı ve Mevlevîlik adap ve erkânına dair bilgiler ihtiva eden bir kitapçığın da içinde yer aldığı şık ambalajla edinmek de mümkün.

Bir arşiv çalışması niteliğinde olan albüm, beş klasik eserin tek bir sanatçı tarafından ve baştan sona yalnızca ney ile icra edildiği ilk profesyonel kayıt olma özelliğini de taşıyor. Ney üfleyebilen herkesin, hem dinleyip hem de neyiyle eşlik edebilecek olması, albümün bir diğer özelliği. Şenol Filiz, albümde neyin yanı sıra ney ailesinden ‘Mansur’ ve Kızneyi’ni de kullanmış.

Popülerliğini diğer müzik dallarındaki çalışmalarda sağlayan Neyzen Aziz Şenol Filiz, Beş Âyin çalışmasıyla, müzikal varlığını borçlu olduğu klasik köklerine anlamlı olduğu kadar yüksek çizgide bir atıfta bulunuyor ve önemi gözardı edilemeyecek bir vefa örneği sergilediği gibi son derece fonksiyonel bir esere de imza atmış oluyor. Kısacası ‘Beş Âyin’in ardında, müzik tarihimizin geneli açısından, uzantısı sanatçının doğum tarihinden çok öncelere giden ustadan çırağa bir devir-teslim kültürünün tarihe mâl olmuş zinciri; Neyzen Aziz Şenol Filiz özelinde ise ‘bir ömür’ yatıyor.

Star Gazetesi

Bir nefes bir ömür Beş Âyin

Müzikseverlerin Yansımalar grubundan tanıdığı Neyzen Aziz Şenol Filiz, musikimiz adına çok önemli bir işe imza attı. Türk müziği repertuarının en büyük formdaki eserleri olarak bilinen Mevlevî Ayinleri’nden kendisini en fazla etkileyen beşini ney’iyle üfledi. Çalışma, tek bir sanatçı tarafından ve baştan sona yalnızca ney ile icra edilen ilk profesyonel kayıt olma özelliğini taşıyor.

Mevlevi ‘Âyin’leri Türk müziği repertuarının en büyük formdaki eserleri olarak son derece ayrıcalıklı bir yere sahiptir. Yıllarca birçok icracıyı peşinden sürükleyen bu “kadim tarz”; neyzenler açısından da mutlaka geçilmesi gereken bir sınav niteliğindedir. Çünkü ney üflemenin varabileceği en önemli ve büyük sonuç, yegâne bir meyvedir. Önce öğrenilir, sonra hatmedilir ve nihayetinde hazmedilir. Yansımalar grubundan tanıdığımız, ülkemizin en önemli neyzenlerinden Aziz Şenol Filiz, işte bu kadim tarzı en doğru haliyle gelecek kuşaklara aktaracak çok önemli bir işe imza attı. Neyzen, kendisini en fazla etkileyen beş ayini ney ile üfleyerek kayda aldı. “Beş Âyin” adlı çalışma Kalan Müzik etiketiyle yayınlandı. Beş Âyin, müzik dinleyicileri ve koleksiyonerler için nadide bir arşiv çalışması niteliğinde. Çünkü albüm, tek bir sanatçı tarafından ve baştan sona yalnızca ney ile icra edilen ilk profesyonel kayıt.

Beş CD’den oluşan albümde; en eski Mevlevî âyinlerinden biri olan ve bestecisi bilinmeyen Pençgâh Âyin, Derviş Mustafa Dede’nin Bayâtî Âyin’i, Dede Efendi’nin Sabâbûselik ve Şevkutarâb âyinleri ile Hüseyin Fahreddin Dede’nin Acemaşiran Âyin’i bulunuyor. Albüm, bütün notaların kaydedildiği 6’ncı CD ile 90 sayfadan oluşan ve ney’in tarihinden Hazreti Mevlânâ’nın hayatına, Mevlevilik adab ve erkânından Mevlevi ayinlerinin nasıl yapıldığına ve Mevlevilik’te giyim kuşama kadar geniş bilgiler ihtiva eden bir kitabın da içinde yer aldığı kutu ile dinleyiciye sunuluyor. Bu haliyle Beş Âyin, ney ile ilgilenenler için tam anlamıyla kılavuz olmaya aday bir çalışma. Ney ailesinden mansur ve kızneyin kullanıldığı ve üst üste kayıt tekniği uygulanarak, eserlerin iki değişik oktavdan seslendirildiği albümdeki icralarda, müzik giderleriyle ritmik yürüyüşün olması gereken en doğru biçimde ve entonasyon sağlamlığı çerçevesinde sağlanmış olması Beş Âyin’in en dikkat çekici özelliklerinden.

“Eksikliğini hep hissettim”

“Beş Âyin” bir anlamda Aziz Şenol Filiz için bir vefa çalışması anlamı da taşıyor. Müzikteki asıl varlığını ortaya koyduğu alan klasik Türk müziği olmasına rağmen, müzikseverler onu daha çok farklı müzikal çalışmalarla tanıdı. Filiz, “Beş Âyin” çalışmasıyla, müzikal varlığını borçlu olduğu klasik köklerine anlamlı olduğu kadar yüksek çizgide bir atıfta bulunuyor ve bir vefa örneği sergiliyor. Neyzen, bu vefanın sebebini şu sözlerle anlatıyor: “Yansımalar müziğiyle başta kendi gönül neş’em olmak üzere değerini hiçbir şeyle ödeyemeyeceğim ‘yepyeni’ bir ney neş’esine varmış olmama ve 35 yılı bulan ney yolculuğum boyunca ‘klasik repertuarla’ hep iç içe olmama rağmen, pek çok neyzen gibi benim için de olmazsa olmaz ölçüsünde değerli olan ‘kadim tarz’la olan muhabbetini müstakil olarak şu veya bu şekilde kayda yansıtamamış olmanın eksikliğini hep hissettim.”

Neyzen bir yandan bu düşüncelerle yoğrulurken bir yandan da Ney’le olan muhabbetini “kadim tarz” neş’esiyle de meşk edebileceği, ama o günler için ‘ne’ ve ‘nasıl’ olacağına karar veremediği bir girişime niyetlenirken Fatih Salgar’ın hazırladığı 45 Mevlevi Âyini’ni içeren külliyatı birkaç kez hatmetmiş. Bu hatimlerin sonuncusu sırasında ayinlerin ney’in ferdi olarak işitilip hissedilebileceği bir icrayla seslendirilebileceği fikrine önce kapılıp sonra da benimseyince de kendisini en fazla etkileyen beş ayini üflemekte karar kılmış. Gerisini ondan dinleyelim: “Her bir ayin için on yıl hesabıyla 50 yıllık bir toplama ulaşıp da bu toplamın misafiri olduğum şu dünya hayatındaki 50 yaşıma denk geldiğini görünce de bunu bir tevafuk sayıp daha fazla gecikmeden ayinleri seslendirmeye karar verdim.”

İşte Aziz Şenol Filiz’in Beş Âyin’i sadece ney sesi ve neş’esiyle meşk edip beş albümde toplama girişiminin hikâyesi böyle. Son olarak sanatçının dileğini de paylaşmak gerekiyor elbette: “Kadim Tarz’ın rehberliğinde ve neyin kendinden başka hiçbir sam ve hiçbir şeyle konuşmadan kendinden söyleyip kendiyle gide gide kendine geldiği bu ‘ferdi’ meşkin bana verdiği feyz ve neş’eyi tüm dinleyenlere de vermesini dilerim.”

Zaman Gazetesi

Eser Hakkında

En eski Mevlevi âyinlerinden biri olan ve bestecisi bilinmeyen Pençgâh Âyin, Derviş Mustafa Dede’nin Bayâtî Âyin’i, Dede Efendi’nin Sabâbûselik ve Şevkutarâb âyinleri ile Hüseyin Fahreddin Dede’nin Acemaşiran Âyin’i, albümü oluşturan 5 CD’de yer alan eserler. Beş müzik CD’nin yer aldığı albüm, bütün notaların kaydedildiği 6’ncı CD ile yaklaşık 90 sayfadan oluşan ve ney’in tarihinden Hazreti Mevlâna’nın hayatına, Mevlevîlik adap ve erkânından Mevlevî ayinlerinin nasıl yapıldığına ve Mevlevîlik’te giyim kuşama kadar geniş bilgiler ihtiva eden bir kitabın da içinde yer aldığı çok şık bir ambalajla dinleyiciye sunuluyor.

Beş Âyin, müzik dinleyicileri ve koleksiyonerler için nadide bir arşiv çalışması niteliğinde. Çünkü albüm, klasik müziğimizin en büyük çaplı eserleri olan âyinlerden önde gelen beş tanesinin, çizgiüstü bir yorumla, üstelik bugüne kadar hiç tanık olunmadığı şekilde tek bir sanatçı tarafından ve baştan sona yalnızca ney ile icra edildiği ilk profesyonel kayıt. Daha spesifik olarak ise Beş Âyin, ney ile ilgilenenler için tam anlamıyla kılavuz olmaya aday olabilecek bir çalışma. Ney üfleyebilen herkesin, hem dinleyip hem de neyiyle eşlik edebilecek olması, Beş Âyin’e özel bir önem kazandırıyor.

Yetiştiği ve müzikteki asıl varlığını ortaya koyduğu alan Klasik Türk Müziği olan, ancak geniş toplum kesimleri tarafından tanınırlığını daha çok ilgilendiği diğer müzik dallarında ve interdisipliner çalışmalarda sağlayan Neyzen Aziz Şenol Filiz, Beş Âyin çalışmasıyla, müzikal varlığını borçlu olduğu klasik köklerine anlamlı olduğu kadar yüksek çizgide bir atıfta bulunuyor ve önemi gözardı edilemeyecek bir vefa örneği sergilediği gibi son derece fonksiyonel bir esere de imza atmış oluyor.

DİSK 1

1. Acemaşiran Baş Taksim / Aziz Şenol Filiz
2. Acemaşiran Mevlevi Ayini / Birinci Selam
3. Acemaşiran Mevlevi Ayini / Dördüncü Selam
4. Acemaşiran Mevlevi Ayini / İkinci Selam
5. Acemaşiran Mevlevi Ayini / üçüncü Selam
6. Acemaşiran Peşrev / Neyzen Salih Dede
7. Acemaşiran Son Peşrev / Gazi Giray Han
8. Acemaşiran Son Taksim / Aziz Şenol Filiz
9. Acemaşiran Son Yürük Semai / Bestekarı Meçhul

DİSK 2

1. Bayati Baş Taksim / Aziz Şenol Filiz
2. Bayati Mevlevi Ayini / Birinci Selam
3. Bayati Mevlevi Ayini / Dördüncü Selam
4. Bayati Mevlevi Ayini / İkinci Selam
5. Bayati Mevlevi Ayini / Üçüncü Selam
6. Bayati Peşrev / Neyzen Emin Dede
7. Hicaz Son Peşrev / Bestekarı Meçhul
8. Hicaz Son Taksim / Aziz Şenol Filiz
9. Hicaz Son Yürük Semai / Bestekarı Meçhul

DİSK 3

1. Pençgah Baş Taksim / Aziz Şenol Filiz
2. Pençgah Mevlevi Ayini / Birinci Selam
3. Pençgah Mevlevi Ayini / Dördüncü Selam
4. Pençgah Mevlevi Ayini / İkinci Selam
5. Pençgah Mevlevi Ayini / Üçüncü Selam
6. Pençgah Peşrev / Dede Salih Efendi
7. Segah Son Peşrev / Tanburi Osman Bey
8. Segah Son Taksim / Aziz Şenol Filiz
9. Segah Son Yürük Semai / Bestekarı Meçhul

DİSK 4

1. Hüzzam Son Peşrev / Gazi Giray Han
2. Sababuselik Baş Taksim
3. Sababuselik Mevlevi Ayini / Birinci Selam
4. Sababuselik Mevlevi Ayini / Dördüncü Selam
5. Sababuselik Mevlevi Ayini / İkinci Selam
6. Sababuselik Mevlevi Ayini / Üçüncü Selam
7. Sababuselik Peşrev / Dede Efendi
8. Segah Son Taksim / Aziz Şenol Filiz
9. Segah Son Yürük Semai / Bestekarı Meçhul

DİSK 5

1. Acemaşiran Son Taksim / Aziz Şenol Filiz
2. Acemaşiran Son Yürük Semai / Bestekarı Meçhul
3. Şevkefza Son Peşrev / Numan Ağa
4. Şevkutarab Baş Taksim / Aziz Şenol Filiz
5. Şevkutarab Mevlevi Ayini / Birinci Selam
6. Şevkutarab Mevlevi Ayini / Dördüncü Selam
7. Şevkutarab Mevlevi Ayini / İkinci Selam
8. Şevkutarab Mevlevi Ayini / Üçüncü Selam
9. Şevkutarab Peşrev / Dede Efendi

Kalan Müzik