‘Surre Alayı’ Konseri

“Gani Mevlam nasib etse/ Varsam ağlayı ağlayı/ Medine’de Muhammedi/ Görsem ağlayı ağlayı/ Delil yapışa elime/ Lebbeyk öğrete dilime/ İhram bezini belime/ Sarsam ağlayı ağlayı…” Yunus’a ait bu ifadeler, kudüm velveleri ve neylerin yanık feryatları eşliğinde geçtiğimiz cuma akşamı Cemal Reşit Rey Konser Salonu’nda bir kez daha yankılandı.

İstanbul Tarihi Türk Müziği Topluluğu’nun gerçekleştirdiği ‘Surre Alayı’ başlıklı konser, dinleyicileri manen hac seferine çıkardı. Orkestra Şefi İhsan Özer de zaten konser öncesi müzik ve ekrana yansıtacakları fotoğrafların birleşmesiyle seyircilere adeta bir hac yolculuğu yaşattıklarını söylemişti. Özer, “İnsanlar surre alayı ile hac görevlerini yerine getirmek için İstanbul’dan yola çıkıyorlar. Surre aslında para demek. İnsanların oraya para ya da eşya cinsinden hediyeler götürmek için çıktıkları bir yolculuk. Seyircilere görsel öğelerle, müzikle bu yolculuğu yaptıracağız. Nerede neler yaşandığını anlatacağız.” demişti.

Hicaz’a surre alayı ilk kez Çelebi Mehmed devrinde, son surre ise Vahdeddin tarafından gönderildi. Recep ayının 12’sinde İstanbul’dan törenle yola çıkan kafile hem devlet adına Haremeyn halkına, Mekke ile Medine’de hizmet edenlere para ve hediyeler götürüyor, hem de hacıları taşıyordu. Alay yol boyunca ziyaretlerde bulunarak Ramazan ayında Şam’a ulaşıyordu. Yol boyunca kafileye yeni hacı adayları ekleniyordu. Bayram Şam’da yaşanıp Medine ve Mekke’ye doğru yeniden yola çıkıyorlardı.

‘Surre Alayı’ konserinde Recep ayı ilahileri ile yola çıkan kervan, ilk olarak Bursa’da Emir Sultan’ı ziyaret etti. Ekranda türbesi görünürken, Emir Sultan’ın ‘Gerçek âşıklara salâ denildi’ ilahisi okundu. İznik’te Eşrefoğlu Rumi’nin ‘Ey Allah’ım beni senden ayırma’ ilahisi seslendirildi. Konya’da sema edildi. Amasya’dan yola çıkan bir başka grup ‘Nice ağlamayam etmeyem feryat’ ile Seyyid Nigârî’yi, “Vâsıl olmaz kimse Hakk’a cümleden dûr olmadan” ile Şemseddin Sivâsî’yi ziyaret etti. Siirt’te ‘Can ellerinden gelmişem’ ile İbrahim Hakkı Hazretleri’ne selâm verildi. Yolculuk devam ederken “Bir gece Muhammed’e Çalab’dan geldi burak” ilahisi okunup Miraç Kandili, “Yine şaban mâhı erdi” ilahisi okunup Recep ayı idrak edildi.

Aralarda “Urum’dan çıktım yürüdüm”, “Kâbe’nin yolları bölük bölüktür” gibi hac ilahileri eşliğinde yolculuğuna devam eden surre alayı, Ramazan’da Şam’a ulaştı. Konserin ilk bölümü de Ramazan ve bayram ilahileriyle sona erdi. Konserin ikinci bölümünde Itrî’nin ‘Salât-ı Ümmiye’si ile yola çıkan kervan, “Sakın terk-i edepten kûy-i mahbûb-i Hüdâ’dır bu”, ‘Merhabâ ey Fahr-i Âlem merhaba’, ‘Sevdim seni mabuduma cânân diye sevdim’ gibi ilahileri okuyarak Medine yollarını kat etti. Mekke’de hac ve Kâbe ilahileri okundu. Son olarak Kurban Bayramı’na ulaşan hacılar, Alvarlı Efe Hazretleri’nin “Can bula cânânını/ Bayram o bayram ola/ Kul bula sultanını/ Bayram o bayram ola” ilahisi eşliğinde bayram yaptılar.